1. Zapalenie oskrzeli u dzieci
Zapalenie oskrzeli u dzieci – podstawowe informacje
Zapalenie oskrzeli to bardzo częsta choroba układu oddechowego u dzieci. Przyczyną jej powstawania są w 90% infekcje wirusowe spowodowane przez wirusy takie jak: RSV, rhinovirusy, wirusy paragrypy, adenowirusy. Zapalenie oskrzeli to bardzo częsta choroba układu oddechowego u dzieci. Przyczyną jej powstawania są w 90% infekcje wirusowe spowodowane przez wirusy takie jak: RSV, rhinovirusy, wirusy paragrypy, adenowirusy.
Zakażenia
wirusowe, poprzez stan zapalny i uszkodzenie
nabłonka oddechowego, predysponują do wtórnego rozwoju zakażenia bakteryjnego.
U dzieci zapalenie oskrzeli z reguły przebiega w sposób ostry.
Początkowo
zapalenie oskrzeli wygląda
jak typowa infekcja . Na tym etapie dzieci najczęściej skarżą się na bolące gardło,
katar, a także ból głowy i mięśni. Często towarzyszy im lekki stan
podgorączkowy. Następnie pojawia się męczący i uporczywy kaszel, osłabienie dziecka oraz gorączka.
Zapalenie oskrzeli u dzieci – diagnoza
W badaniu fizykalnym przez lekarza można
stwierdzić objawy osłuchowe, takie jak furczenia czy świsty. Przy podejrzeniu
zapalenia oskrzeli zwykle nie ma potrzeby wykonywania badań dodatkowych
z krwi ani RTG klatki piersiowej.
Zapalenie oskrzeli u dzieci – leczenie i postępowanie
Stosuje się
leczenie objawowe. Dziecko w trakcie
zapalenia oskrzeli powinno przebywać w umiarkowanie ogrzanym, stale lub często
wietrzonym pomieszczeniu.
Z powodu oddychania
nieco chłodniejszym powietrzem zmniejsza się obrzęk błon
śluzowych dróg oddechowych oraz nasilenie kaszlu. Wskazane jest obfite nawadnianie,
oczyszczanie nosa, inhalacje z soli fizjologicznej.
Zastosowanie antybiotyków jest zbędne, a nawet często
szkodliwe.
Wskazaniem do pilnej konsultacji lekarskiej w zapalenie oskrzeli są takie objawy jak duszność
(przyspieszony oddech,
używanie dodatkowych mięśni oddechowych, spadek SpO2 – saturacji poniżej 92 %)
Wtedy leczenie domowe (ambulatoryjne) może być niewystarczające
i dziecko wymaga hospitalizacji.
Jeśli kaszel nie ustępuje przez 4 tygodnie i dłużej i utrzymują się zmiany osłuchowe to znaczy ze zapalnie oskrzeli mogło przejść w przewlekle bakteryjne zapalenie oskrzeli PBZO. W takim przypadku należy zastosować antybiotykoterapię co najmniej przez 2 tygodnie.
Powtarzające się infekcje dróg oddechowych, świszczący oddech, nawracający lub przewlekły kaszel, duszność są objawami, które powinny skłonić do wizyty w gabinecie pulmonologicznym dla dzieci.
2. Astma dziecięca (wczesnodziecięca)
Rozpoznawanie i leczenie astmy u dzieci do 5 roku życia
Ze względu na ograniczone metody diagnostyczne oraz odmienny przebieg kliniczny astma wczesnodziecięca stanowi odrębny, trudny problem w praktyce klinicznej.
Przebieg kliniczny astmy u dzieci poniżej 5 roku życia jest inny niż u dorosłych. Różnice te spowodowane są odmienną budową anatomiczną dróg oddechowych oraz niedojrzałością układu immunologicznego. Sprzyja to częstemu rozwojowi obturacji dróg oddechowych. To powoduje, że jednym z najczęstszych objawów astmy u małych dzieci są nawracające epizody obturacyjnego zapalenia oskrzeli w przebiegu zakażeń wirusowych dróg oddechowych. W tej grupie wiekowej oprócz typowych dla obturacji zjawisk osłuchowych czyli świstów, mogą wystąpić furczenia, spowodowane hipersekrecją gruczołów śluzowych.
Ponieważ udowodniono, że astma u dzieci predysponuje do rozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) w starszym wieku ➜ dlatego tak istotne jest wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie każdego zaostrzenia choroby.
Astma u dzieci – diagnoza
Astmę wczesnodziecięcą rozpoznajemy na podstawie objawów klinicznych skurczu (obturacji) oskrzeli, takich jak: świszczący oddech, kaszel i duszność, klinicznie potwierdzonej odwracalności obturacji i poprawie po stosowaniu glikokortykosteroidów wziewnych .
Drugi z warunków rozpoznania to wykluczenie innych niż astma przyczyn wyżej wymienionych objawów klinicznych (diagnostyka obrazowa - RTG klatki piersiowej, ECHO serca, wykluczenie schorzeń laryngologicznych, niedoborów odporności, mukowiscydozy czy dyskinezy rzęsek itp.)
Astma dziecięca – leczenie i postępowanie
Leczenie astmy wczesnodziecięcej jest terapią stopniowaną o zakresie intensywności pozwalającym na uzyskanie kontroli przebiegu choroby, zaś podstawową formę leczenia stanowi terapia inhalacyjna. Ważna rolę w zapobieganiu zaostrzeniom astmy. odgrywają szczepienia przeciwko chorobom powodującym infekcje układu oddechowego.
3. Zapalenie płuc u dzieci
Zapalenie płuc u dzieci – podstawowe informacje
Zapalenie płuc (pneumonia) u dzieci to infekcja , w której stan zapalny obejmuje miąższ płuc (pęcherzyki płucne ) oraz przestrzeń środmiąższową płuc.
Objawy zapalenia płuc u dziecka to zwykle: kaszel, który może być suchy lub mokry, gorączka ,trudności w oddychaniu ( duszność , przyspieszony oddech) , niekiedy ból w klatce piersiowej, osłabienie, niepokój u niemowląt.
Przyczyną zapalenia płuc są drobnoustroje takie jak: bakterie, wirusy i rzadziej grzyby. Najczęściej u dzieci są to pneumokoki, Haemophilus influenzae, bakterie atypowe Mycoplazma pneumonie i Chlamydophila pneumonie, Legionella pneumoniae. Z wirusów RSV, wirus grypy, Covid 19, adenowirusy.
Diagnozowanie zapalenia płuc u dzieci opiera się na ocenie objawów klinicznych, badaniu fizykalnym oraz badaniach dodatkowych - laboratoryjnych, mikrobiologicznych i obrazowych (RTG, USG)
Zapalenie płuc u dziecka – leczenie i postępowanie
W zależności od przyczyny, leczenie może obejmować antybiotyki (w przypadku zakażenia bakteryjnego) lub leczenie objawowe lub leki przeciwwirusowe (w przypadku zakażenia wirusowego). Dziecko może odczuwać dyskomfort związany z gorączką i bólem. Stosowanie leków przeciwgorączkowych, takich jak paracetamol lub ibuprofen, może pomóc w złagodzeniu tych objawów.
Dziecko powinno odpoczywać i unikać nadmiernego wysiłku fizycznego, aby organizm mógł skupić się na zwalczaniu infekcji. Ważne jest, aby zadbać o odpowiednie nawodnienie dziecka, zwłaszcza jeśli występuje gorączka. Dbanie o picie może pomóc w utrzymaniu równowagi płynów i uniknięciu odwodnienia.
W przypadkach ciężkich zapaleń płuc może być konieczna hospitalizacja, zwłaszcza u małych dzieci.
W przebiegu zaplenia płuc może dojść do powikłań takich jak – wysięk płyn ) w opłucnej, ropniak opłucnej czy ropień płuc , wtedy w leczeniu stosuje się też zabiegi chirurgiczne. Ważne jest monitorowanie stanu zdrowia dziecka i w razie nasilenia się objawów natychmiastowe skonsultowanie się z lekarzem.
Pomiar saturacji za pomocą pulsoksymetru może pomóc w monitorowaniu stanu dziecka. W przypadku zapalenia płuc, obniżenie saturacji może być jednym z objawów. Przy SpO2 poniżej 90% konieczne jest leczenie tlenem.
Zapalenie płuc u dzieci – zapobieganie
Uodpornienie przez szczepienia przeciwko niektórym bakteriom, takim jak pneumokoki Haemophilus influenzae, i wirusom – grypa , Covid 19 może pomóc w zapobieganiu niektórym przypadkom zapalenia płuc. Unikanie kontaktu z osobami chorymi na infekcje dróg oddechowych też jest sposobem zapobiegania chorobie. Aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się infekcji, ważne jest utrzymywanie higieny, takie jak częste mycie i dezynfekowanie rąk .
Pamiętaj, że każde dziecko jest inne, dlatego leczenie i postępowanie mogą się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb i charakterystyki klinicznej danego przypadku. W przypadku podejrzenia zapalenia płuc u dziecka zawsze ważne jest skonsultowanie się z lekarzem, który dokładnie oceni sytuację i zaleci odpowiednie leczenie.
Zapraszam na konsultacje w moim gabinecie pulmonologicznym we Wrocławiu.
Lekarz Beata Kędracka
specjalista pediatra
specjalista chorób płuc dzieci (pulmonolog dziecięcy)